تدبر در سوره مبارکه کوثر
خلاصه مباحث مطرح شده در جلسه اول حلقه های صالحین
سه شنبه 96/7/18
سرکار خانم رودکی
بسمه تعالی
تدبر در سوره مبارکه کوثر
مفاهیم:
اتی: دادن
اعطی: دادن یک چیز با ارزش
پس می فهمیم کوثر عظیم و با ارزش است، چون فعل اعطی به کار رفته است.
کوثر : ریشه «کَثَرَ» به معنای زیاد و باب «فوعا»ً به معـنای مبـالغـه،
یعنی:خیلی زیاد
خدا به پیامبر می گوید در نتیجه اعطای من باید دو کار انجام دهی:
1- صَلِّ: از ریشه صَلَیَ به معنای عبادت کردن که مصداق خاص آن «نماز خواندن» است:
یعنی: نماز بخوان و عبادت کن
2- اِنحَر: از ریشه نحر به معنای گلوگاه و در اصطلاح به دو معنا به کار می رود:
الف) شتر قربانی کن:
چون در نحر شتر ابتدا میخی در گلو فرو می برند تا بیحال شود و بعد ذبحش می کنند.
ب) تکبیره الاحرام بگو یعنی رو به من کن و بی خیال همه دنیا شو :
چون هنگام گفتن تکبیره الاحرام دستها تا گلو بالا آورده می شود.
شانیء: از ریشه «شَنَئَ» و اسم فاعل است. به معنای بد دهن و بدخواه
ابتر: بدون دنباله که یکی از مصادیق آن مقطوع النسل و بدون بچه است.
همانا دشمن بدخواه تو * خودش* ابتر است.
در اینجا کلمه «هو» به معنای «خودش» کلیدی است و فضای سوره را نشان می دهد که این سوره در جواب کسی که به پیامبر بددهنی کرده نازل شده است. و در جواب خطاب به پیامبر میگوید من به تو کوثر داده ام. پس کوثر در تقابل با ابتر آمده است.
«کثیر≠ قلیل» و«ابتر≠ مستمر و جاری» در نتیجه: ترجمه کوثر ≡ زیاد، جاری و مستمر (برکت) طبق روایات مصداق عملی کوثر می تواند ثقلین(قرآن و اهل بیت) و یا نهری در بهشت که تجسم ثقلین است، باشد.
نکات:
نکته1 : خدا در جواب بدخواهان که فکر می کردند پیامبر پسری ندارد و نسلی از خود به جا نمی‌گذارد، بحث را جنسیتی نمی کند و نمی گوید دختری چنین دادیم، بلکه می فرماید: «ای پیامبر ما به تو کوثر دادیم که ضامن بقای رسالت توست.»
نکته2 : خدا مستقیما با بد دهنان سخن نمی گوید و این سوره به زیبایی کبریای الهی را نشان می دهد.
نکته3 : آیه دوم(فَصَلِّ) بعد از بیان اعطای کوثر آمده نه بیان ابتر بودن بدخواهان؛ پس خدا میگوید: «همین قدر که کوثر دادم کافی است، ابتر بودن بدخواهان اهمیتی ندارد که بخواهی شکرگزاری کنی.»
نکته4 : خدا وعده می دهد، هر کس بدخواه پیامبر و اهل بیت باشد، خودش نابود می شود.
نکته5 : این سوره دو سرشاخه دارد:
1- پیامبر: خدا به پیامبر می گوید شکرگزار باش
2- بدخواهان: خدا می گوید آنان محکوم به شکست خواهند بود.
پیام این سوره برای ما
اهل بیت(ع) اعطای خدا به ما هستند و باید شاکر باشیم؛ وگرنه محکوم به نابودی خواهیم بود.
و من الله التوفیق
بسیج کارکنان دانشگاه صنعتی شریف
