تدبر در سوره مبارکه زلزال
🔷اذا زلزلت الارض زلزالها
🔸زلزلت: فعل مجهول است؛
یعنی خودش نمی لرزد و فاعل یک نفر دیگر است.
برای نشان دادن ابهت و عظمت مجهول شده است.
💧این آیه می توانست به سه صورت بیان شود:
۱- زلزلت الارض (حداقل تاکید)
۲- زلزلت الارض زلزالا (زلزالا مفعول مطلق تاکیدی است.)
۳- زلزلت الارض زلزالها (اضافه شدن ضمیر «ها» بار تاکیدی را بیشتر می کند و در نهایت و اوج تاکید است.)
🔸یعنی زمین می لرزد چه لرزیدنی، از لرزیدن های مخصوص خودش.
⬅️ نتیجه: این آیه در نهایت بلاغت است؛ چون اولا فعل مجهول آمده است و دوما از بیشترین تاکید استفاده شده است.
🔷و اخرجت الارض اثقالها
🔸ثقل: سنگینی
💧مصداق اثقالها می تواند دو چیز باشد:
۱- مردگان بیرون می آیند و برای محشر آماده می شوند.
۲- مواد مذاب معدنی و مواد نفتی درون زمین خارج می شود.
⬅️ مصداق اول به ادامه سوره نزدیک تر است؛ چون این اتفاق قرار است قیامت و صحنه محشر را ترسیم کند.
🔷و قال الانسان ما لها
انسان می گوید: چه شده زمین را؟!
🔸الف و لام سر انسان،عمومیت می دهد، یعنی کل انسان، همه انسانها ...
🔷 یومئذ تحدث اخبارها بان ربک اوحی لها
🔸 زمین مهم ترین شاهد روز قیامت است و به اذن خداوند شروع به حرف زدن می کند. تا ما یادمان بیاید چه اعمالی در دنیا داشته ایم.
🔷یومئذ یصدر الناس اشتاتا لیرو اعمالهم
مردم به صورت پراکنده از موقف حساب بر می گردند.
🔸صحنه دادگاه است، حساب و کتاب انجام شده، حالا می روند نتیجه اعمال را ببینند.
البته نگفته نتیجه اعمال، گفته خود عمل را می بینند؛
بهشت و جهنم تجسم خود اعمال ماست.
و به این دلیل از واژه اشتاتا به معنی پراکنده استفاده کرده، چون هر کس یکجا می رود. یک گروه بهشت و یک گروه جهنم ...
🔷 فمن یعمل مثقال ذره خیرا یره و من یعمل مثقال ذره شرا یره
این آیه کیفیت دیدن عمل را می رساند.
🔸مثقال: کمترین واحد اندازه گیری
🔸ذره: گرد و غبارهای ریزی که در نور دیده می شوند.
⬅️ کمترین و کوچکترین عمل خیر و عمل شر را می بینیم.
اول جنبه امید و رجا را بیان می کند و از طرفی ما را به حالت خوف و رجا می برد.
